- ХЪÆРГÆНÆГ
-
Зианджыны бинонтæ, хионтæ, æввахс хæстæджытæ бамбырд вæййынц æмæ, зианы хабар кæмæн фехъусын кæнын æмбæлы, уыдоны номхыгъдтæ саразынц, фыдохы уацы телтæ дард рæттæм арвитынц.Хъæргæнджытæ ацæуынц, кæмæн куыд йæ амал æййафы, афтæ. Ныртæккæ арæх хъæуы мидæг хъæргæнæг хæдзари-хæдзар нал фæзилы, зианмæ хæстæгдæр чи у, уымæн фехъусын кæны хабар. Гæнæн æмæ амал уæвгæйæ архайынц ууыл, цæмæй, зианы хабар кæмæн фехъусын кæнын хъæуы, уыдонмæ афоныл бахæццæ уа, уæлдайдæр дард рæттæм, дард хъæутæм. Уымæн æмæ сыл бæрнон хæс æвæрд йæ хъæуы сæ хионтæн, къабæзтæн, сыхæгтæн фехъусын кæнын, ссарын сæ хъæуы автобус. Зианы хабар фехъусын кæнынæн хорз ахъаз сты телеуынынад, радио æмæ газетты хъусынгæнинæгтæ.Æгъдау фидауцы хос у. Хъæргæнæгæн телефонæй дзургæйæ йæ хъæлæсы уагæй, лæгæй-лæгмæ ныхасгæнгæйæ та йе ‘ппæт бакастæй дæр бæрæг вæййы, фыдохы уацхæссæг кæй у, уый. Æмбæлгæ салам раттыны фæстæ, кæнæ та тæфæрфæсгæнæджы лæуд скæнгæйæ, дзырдæн, фæзæгъы:– Нырæй фæстæмæ хорз хабæрттæ хъусут, фæлæ уый æмæ уый фæзиан. Уæд æмæ йæ уæд æфснайынц уым æмæ уым. Рухсаг уæд.Дзуаппæн ын раарфæ кæнынц, дзырдæн, афтæ:– Рухсаг уæд! Дзæнæтæй йын хай уæд! Ды та амæй фæстæмæ цины хабæрттæ хъусын кæн.Судзаггаг зианы фыдуац фехъусын кæнын уæлдай уæззау хæс у, æмæ уæд та ноджы арæхстджындæрæй равдисы йæхи хъæргæнæг, хабар æвиппайды нæ фехъусын кæны, фæзæгъы уал исты иумæйаг ныфсæвæрæн ныхæстæ.кæс ИРОН ÆГЪДÆУТТÆ
Словарь по этнографии и мифологии осетин. 2014.